2/3 < 5/3 մասը
Հավասար հայտարար ունեցող կոտորակներից մեծ է այն,որի համարիչը ավելի մեծ է։
Այն կոտորակները որոնց հայտարարները նույն են կոչվում են հավասար հայտարար ունեցող կոտորակներ։
Վարժ՝939 համեմատիր
ա) 2/5 < 3/5
3/7 < 4/7
բ) 6/17 > 5/17
11/28 > 9/28
գ) 7/123 = 7/123
24/143 > 21/143
դ) 14/18 < 17/18
18/19 = 18/19
Վարժ՝940
Դասավորիր կոտորակները․
բ) 35/35, 31/35, 22/35, 19/35, 17/35, 4/35:
Վարժ՝941
Համեմատիր։
գ) 3/20 < 6/20
դ) 2/15 < 4/15
1) 5000+200+30+6
2) 50000+200+30+6
3) 50000+2000+30+6
4) 50000+2000+300+6
2. Նշվածներից ո՞րն է թվի գրության 3-րդ կարգի կարգային միավորը։
1) 100
2) 300
3) 1000
4) 3
3. Երեք թվերի գումարը 660 է։ Դրանցից երկուսի գումարը նույնպես 660 է։ Ո՞րն է երրորդ թիվը։
1) 220
2) 0
3) 330
4) 1
4. Բերվածներից ո՞րն է ճիշտ։ Աստղանիշներով ծածկագրված են թվանշաններ։
1) 70416<70399
2)3567>9128
3) 9871>765
4) 28654<15654
5. Ո՞ր շարքի բոլոր թվերն են 24-ի բաժանարարներ։
1) 1, 2, 4, 7, 12, 24
2) 2, 3, 4, 12, 24
3) 1, 6, 8, 10, 12, 24
4) 24, 48, 72, 96
6. Այգում կա 45 ծառ։ Դրանց 3/5 մասը ծիրանենի, իսկ մնացածը՝ դեղձենի։ Քանի՞ դեղձենի կա այգում։
1) 27
2) 9
3) 18
4) 15
7․ Հաշվի՛ր 6մ5սմ-25սմ արտահայտության արժեքը։
1) 6մ20սմ
2) 45սմ
3) 5մ80սմ
4) 4մ
8․ Գտի՛ր անհայտ բաղադրիչը․ 330-220=110
1) 330
2) 110
3) 2
4) 24200
9․ Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի գումարը, եթե գումարելիներից մեկը մեծացնենք 50-ով, իսկ մյուսը փոքրացնենք 30-ով։
1) կփոքրանա 20 անգամ
2) կմեծանա 20 անգամ
3) կմեծանա 20-ով
4) կփոքրանա 20-ով
10․ 230000մ-ն արտահայտի՛ր կիլոմետրերով։
1) 230 կմ
2) 23կմ
3) 2300կմ
4) 23000կմ
11․ Հաշվի՛ր քառակուսու մակերեսը՝ իմանալով, որ նրա պարագիծը հավասար է 40սմ կողմերով հավասարակողմ եռանկյուն պարագծին:
40×3=120
120:4=30
30×30=900
Պատ`.900:
12․ Աննայի մտապահած թվի և 125-ի տարբերությունը 8 անգամ մեծ է 40-ից։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Աննան։
40×8=320
320+125=445
Պատ`.445:
13․ Դի՛ր փակագծերն այնպես, որ ստանաս ճիշտ հավասարություն։ 55×(55-55):55+55:11=5
15․ Հայկը 12 տարեկան է։ Հայրիկը նրանից մեծ է 3 անգամ։ 7 տարի հետո հայրիկը քանի՞ տարով մեծ կլինի Հայկից։
12×3=36
12+7=19
36+7=43
43-19=24
24 տարեկան
16․ Ավտոմեքենան գյուղից քաղաք ճանապարհն անցավ 6 ժամում 50կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ժամանակում նա կանցներ այդ ճանապարհը, եթե շարժվեր 10կմ/ժ-ով մեծ արագությամբ։
6×50=300
300:60=5
Պատ`.5 ժամ:
17․ 220 տեղանոց դահլիճում ներկայացման ժամանակ զբաղեցված տեղերը 120-ով ավելի էին ազատ տեղերից։ Հաշվի՛ր թատրոնի մուտքի տոմսի արժեքը՝ իմանալով, որ այդ օրվա վաճառված տոմսերի ընդհանուր գումարը կազմել է 340000դրամ։
220-120=100
340000:100=3400
Պատ`.3400 դրամ:
Առաջադրանքներ գարնանային արձակուրդների համար
8 կգ= 8000 գ
7 կգ 1250 գ= 8250 գ
600 սմ= 6 մ
7 մ 85 սմ= 785 սմ
15 ց= 1500 կգ
2 ց 45 կգ = 245 կգ
1x3x10=30
2x5x3=30
15x1x2=30
50:5=10
10×1=10
Պատ՝․40 կգ։
100:2=50
50×3=150
Պատ՝․3 ժամ։
80,42,12,78654,12220234
125:6= 20 (5 մն) 289:78=3 (55 մն) 65: 6=10 (5 մն) 96:7=13 (5 մն)
75:5=15
15+75=90
90:15=6
Պատ՝․6:
36-6=30
30-6=24
Պատ՝․24:
48-ի 11/6 մասը
48:6=8
8×11=88
64-ի 3/8 մասը
64:8=8
8×3=24
72-ի 7/24 մասը
72:24=3
3×7=21
51-ի 11/17 մասը
51:17=3
3×11=33
Կարենը գնեց 1200 գ կարագ։Մայրիկը օգտագործեց այդ կարագի 3/4 մասը։Որքան կարագ օգտագործեց մայրիկը,որքան կարագ մնաց։
1200:4=300
300×3=900
1200-900=300
Պատ՝․900 գ մայրիկ,300 գ մնաց։
Ջրավազանում կար 2000 լ ջուր։Անգելինան օգտագործեց այդ ջրի 400 լիտրը։Իսկ պապիկը օգտագործեց 3/40 մասը։Որքան ջուր օգտագործեց պապիկը և որքան ջուր մնաց Ջրավազանում։
2000-400=1600
1600:40=40
40×3=120
1600-120=1480
Պատ՝․1600 ջրավազանում,120 պապիկի մոտ։
5.
Ընտրիր այն շարքը,որտեղ թվերը դասավորված են նվազման կարգով։
1) 3466,5153,78427,62436
2) 3466,5153,62436,78427
3) 78427,62436,3466,5153
4) 78427,62436,5153,3466
Պատ՝․78427,62436,5153,3466
6.
Գայանեն գնեց 800 գ ալյուր։Նա տորթի համար օգտագործեց այդ ալյուրի 1/5 մասը։Քանի՞ գրամ ալյուր նա օգտագործեց։
Պատ՝․160 գ։
7.
Ընտրիր այն պատասխանը,որն արտահայտում է 3 կգ 8 գ-ը գրամներով։
Պատ՝․ 3008 գ։
8.
Ընտրիր այն պատասխանը,որն արտահայտում է 5 ժ 24 ր-ն րոպեներով։
1) 524 գ
2) 274 գ
3) 324 գ
4) 144 գ
Պատ՝․324 գ։
9. Քառակուսու երկու կողմերի երկարությունների գումարը հավասար է 30 սմ։Գտիր քառակուսու պարագիծը։
1) 15 սմ
2) 60 սմ
3) 120 սմ
4) 225 սմ
Պատ՝․60 սմ
10. Ո՞ր գծապատկերում է 1/8 մասը ներկված։
Պատ՝․2):
11. Հաշվիր բեկյալի երկարությունը,եթե նրա կողմերի երկարությունները 12 սմ,23 սմ,38 սմ և 47 սմ են։
12+23=35
35+38=73
73+47=120
Պատ՝․120 սմ։
12. Հաշվիր բոլոր այն երկնիշ թվերի գումարը,որոնց միավորը 2 է։
12+22=34+32=66+42=108+52=160+62=222+72=294+82=376+92=468
13. Դիր փակագծերն այնպես,որ ստացվի հավասարություն։
(4800:60+20)x8=800
14.Հաշվիր 2536+45x(48240:80-503) արտահայտության արժեքը։
48240:80=603
603-503=100
45×100=4500
4500+2536=7036
Պատ՝․7036:
15Կռահիր օրինաչափութունը և տրված թվերից հետո ավելացրու ևս մեկ թիվ։
1,5,10,16,23
16. Ուղղանկյան լայնությունը 54 մ է,որը կազմում է երկարության 1/3 մասը։Գտիր ուղղանկյան մակերեսը։
Պատ՝.972:
17. Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1800 կմ ճանապարհ։Առաջին օրը նա ճանապարհի վրա ծախսեց 12 ժամ,իսկ երկրորդ օրը՝ 4 ժամ պակաս։Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը։
12-4=8
8+12=20
1800:20=90
90×12=1080
Թվի մաս գտնելու համար պետք է թիվը բաժանել հայտարարի վրա և ստացվածը բազմապատկել վերևինով։
Կանոնավոր
Կանոնավոր են կոչվում այն կոտորակը, որի համարիչը փոքր է հայտարարից։
Օրինակ՝12/17,4/7,5/6,7/8,1/2,1/8,6/9,24/48:
Անկանոն
Անկանոն են կոչվում այն կոտորակները, որի համարիչը մեծ է հայտարարից։
Օրինակ՝12/5,8/5,16/15,4/1,
Վարժ՝972
Տրված կոտորակներից որո՞նք են կանոնավոր,և որո՞նք անկանոն։
Կանոնավոր
6/7
12/17
4/5
17/18
Անկանոն
8/7
3/3
6/6
4/1
Վարժ՝973
բ)
| Թիվը/մասը | 1/3 | 2/6 | 4/12 |
| 24 | 8 | 8 | 8 |
| 48 | 16 | 16 | 4 |
Վարժ՝974
գ) 11/25 > 5/25
22/31 < 22/23
դ) 7/15 = 7/15
3/14 = 3/14
Կար-չկար մի տղա, որն ամբո-ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:
Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.
-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:
Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.
-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:
-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:
Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:
Մի ուրիշ ան-ամ նա հարցնում էր.
-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:
Կամ թե՝ ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:
Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:
Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր-եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:
Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա՜ր մորուք դար-ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:
Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:
Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:
Հարցեր և առաջադրանքներ. մաս առաջին
ամբողջ
անգամ
երբեք
դարձավ
2. Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
ա) երեսառած
բ) կամակոր
դ) բոլորին հակառակ
անսովոր – սովորական
պարզ – բարդ
երկար – կարճ
ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
դ/ տարվա կեսը
5.Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
Մի փոքրիկ պապիկ,
հագին հազար ծիտիկ
կաղամբ
6. Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:
Այդ տղան մեծանում էր և թարս հարցեր էր տալիս։
7. Ինչո՞ւ էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.
ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս
8. Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր:
9.Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
Ինչո՞ւ պոչը մուկ ունի, ինչո՞ւ բեռնախցիկը մեքենա ունի, ինչո՞ւ պատասխանը հարց ունի:
10.Նայի՛ր շուրջդ. գտի՛ր թարս հարցեր :
Я бы хотел построить дворец из фруктов и ягод. Дворец моей мечты выглядел так։двери были из персиков, крыша была из абрикоса, а окна из вишни. Стены и потолки из черешни, столы и стулья были из клубники и малины, а пол из арбузов. Я хочу построить такой дворец, чтобы дети кушали и кушали, чтобы фрукты и ягоды не кончались. Я хочу, чтобы во дворце даже соки были натуральными. Я думаю, что мой построенный дворец понравится и детям, и взрослым.
մի մարդ Է լինում իր անուն հադի ե լինում նա իր մայրիկի և հայրիկի հետ ման եր գալիս
և մի անծանոթ մարդ նրան առևանգում է և տանում իրեն պահում մի օր նա մի աղնակել է տեսնում և առեվանգում և ծանոթացնում մյուս աղջկա հետ և պարզվում եր նրանք քույրերեյն և կամաց կամաց ապրեցին։
8 կգ=8000 գ
1 կգ=1000 գ 8.1000=8000
7 կգ 1250 գ=8250 գ
1 կգ=1000 գ 7.1000=7000 7000+1250=8250
600 սմ=6 մ
1 մ=100 սմ 600։100=6
7 մ 85 սմ=785 սմ
1 մ=100 սմ 7.100=700 700+85=785
15 ց=1500 կգ
1 ց=100 կգ 15.100=1500
2 ց 45 կգ =245 կգ
1 ց=100 կգ 2.100=200 200+45=245
15.2.1=30
5.6.1=30
3.5.2=30
3.10.1=30
Լուծում՝50։5=10 50-10=40
Պատասխան՝40 կգ։
Լուծում՝100։2=50 150։50=3
Պատասխան՝50 կմ/ժ,3 ժամում։
80։2=40
42։2=21
12։2=6
78654։2=39327
12220234։2=6110117
125:6=20 (5 մն․) 289:78=3 (5 մն․) 65: 6=10 (5 մն․) 96:7=13 (5 մն․)
Լուծում՝75։5=15 75+15=90 90։15=6
Պատասխան՝6 անգամ։
Լուծում՝36-6=30 30-6=24
Պատասխան՝24 կգ։
Երկարացված օրվա կազմակերպիչ Սուսաննա Հայրապետյանի բլոգ
Հարավային դպրոց-պարտեզ, 4․1 դասարան
Էրիկ Մոսինյան 